Huidkanker
Een tijdige diagnose verhoogt uw kans op overleving!
De laatste jaren is er een stijging van het aantal mensen met huidkanker vastgesteld. Verontrustend is vooral de stijging van de meest ernstige vorm van huidkanker, het kwaadaardig melanoom.
Er zijn 4 soorten verdachte huidletsels:
1.actinische keratose
In Europa zijn 15% van de mannen en 6% van de vrouwen getroffen.
Het zijn ruwe, roodbruine, schilferige vlekken op de huis en komen meestal voor bij personen van middelbare leeftijd en ouderen ten gevolge van overmatige blootstelling aan de zon.
Deze precancereuze letsels kunnen in 10 tot 15<<<<<ù van de gevallen evolueren naar een spinocellulair carcinoom.
2. basocellulair carcinoom
Meest voorkomende vorm van huidkanker (75%), maar de minst agressieve . Traaggroeiend.
3. spinocellulair carcinoom
De op één na meest voorkomende vorm van huidkanker (15%).
2% tot 10% breidt zich uit naar interne organen en zijn levensbedreigend.
Ruwe hardnekkige plaques met onregelmatige randen.
4. melanoom
Minst voorkomende (10%) maar gevaarlijkste vorm van huidkanker.
Ontwikkelt zich op een gezonde huid of door degeneratie van een moedervlek of op een genetisch voorbestemd stukje huid.
Moet zo vroeg mogelijk worden gediagnosticeerd om uitzaaiingen te voorkomen.
Melanomen zijn goed te behandelen als ze tijdig ontdekt en verwijderd worden.
Wie loopt het meeste risico?
1. Licht fototype
Lichte huid die gemakkelijk verbrandt, lichte ogen, blond/rood haar.
2. Erfelijke aanleg
Voorgeschiedenis van huidkanker in de naaste familie.3. Veel vlekjes op het lichaam
grote en/of onregelmatige.4. Overdosis zon
Regelmatig verbrand door de zon gedurende de kinder- of jeugdjaren. Herhaalde of zelfs constante blootstelling aan de zon.5. Regelmatig gebruik van de zonnebank 6. Fotosensibiliserende behandeling, een patiënt die een transplantatie heeft ondergaan. Ook erfelijke factoren spelen een belangrijke rol.
Hoe huidkanker voorkomen?
U kan het risico op huidkanker verkleinen door verantwoord om te gaan met de zon. Overmatige blootstelling aan de UV-stralen van de zon en herhaalde zonnebrand worden gezien als belangrijke oorzaken van het ontstaan van huidkanker.
U heeft een hoog risico op een kwaadaardig melanoom als u:
- een gevoelige huid heeft (huidtype 1 of 2)
- talrijke en/of onregelmatige huidvlekjes heeft
- reeds een kwaadaardig melanoom heeft gehad
- familieleden heeft die een kwaadaardig melanoom hebben gehad
- in de kinder- en tienerjaren fel verbrand bent geweest door de zon
- binnenshuis werkt maar in uw vrije tijd vaak in de zon vertoeft.
Zonnekapitaal en huidtype
Iedereen heeft een bepaalde weerstand tegen de zon, zonnekapitaal genoemd. Iedere blootstelling aan de zon doet dit persoonlijk zonnekapitaal afnemen en het risico van huidkanker toenemen. Vandaar het belang dit zonnekapitaal zo lang mogelijk te behouden en u goed te beschermen tegen de schadelijke UV-stralen van de zon. Hoe groot uw persoonlijk zonnekapitaal is, wordt bepaald door uw huidtype.
|
Beschermingsfactor |
HUIDTYPE 1 |
25 - 30 |
HUIDTYPE 2 |
>15 - 20 |
HUIDTYPE 3 |
10 - 15 |
HUIDTYPE 4 |
5 - 10 |
Bescherm uw huid met de juiste beschermingsfactor
De beschermingsfactor van een zonnecréme geeft aan hoeveel langer u in de zon kunt blijven zonder te verbranden.
Bv. u verbrandt zonder zonnecrème na 15 minuten zonnen. Wanneer u een beschermingsfactor 10 gebruikt, zal u pas na 150 minuten verbranden. Toch zijn die 150 min, met zonnecrème niet minder schadelijk dan de 15 min, zonder bescherming. Het uiteindelijke resultaat blijft immers verbranding. Pas wanneer u het kwartier zonder bescherming inruilt voor een kwartier met beschermingsfactor 10, zal uw huid er voordeel uit halen.
Zon verstandig en denk aan deze tien tips
- Ken uw huidtype ... en hou er rekening mee!
- Vermijd intensieve blootstelling aan de zon tussen 11 en 15 uur; de UV-straling is dan het meest uitgesproken.
- Vermijd verbranding; laat uw huid geleidelijk wennen aan de zon.
- Bescherm uw huid met een zonnecrème (bij voorkeur met een UVA- en UVB-filter) meteen voldoende hoge beschermingsfactor. Smeer uw huid in, een half uur voordat u zich blootstelt aan de zon. Herhaal dit om de twee uur en na iedere zwempartij, zelfs wanneer u een waterproof product gebruikt.
- Draag bedekkende kledij, een pet of een breedgerande hoed en een zonnebril met UV-filter.
- Lig niet uren ‘te bakken’ in de zon. Bij beweging, wandelen of sporten, verbrandt u driemaal minder snel.
- Neem ook de nodige voorzorgsmaatregelen wanneer u gaat ‘terrassen’, wandelen, fietsen of buiten werkt.
- Water, zand en witte muren weerkaatsen de zonnestralen waardoor u ook in de schaduw kunt verbranden. Zelfs in de schaduw is beschermende kleding en een zonnecrème dus noodzakelijk.
Houd er tevens rekening mee dat u in de bergen sneller verbrandt.
- Een natte huid is gevoeliger, dus droog uw huid steeds goed af na een zwempartij. UV-stralen worden niet door water tegengehouden waardoor u ook in het water kunt verbranden.
- Gebruik geen producten tegen muggenbeten, parfum of andere cosmetica; deze kunnen onder invloed van de zon allergische reacties veroorzaken.
Als u geneesmiddelen neemt, informeert u best bij uw huisarts of apotheker of ze bijwerkingen kunnen hebben onder invloed van de zon.
…en wat is er van de ‘zonnebank’?
Onze huid maakt geen onderscheid tussen de stralen van de zon en de stralen van de zonnebank.
Als u niet veel in de zon komt, kunt u eventueel één of twee bruiningskuren per jaar inlassen, maar beperk het aantal beurten.
Verder gelden bij het zonnebanken dezelfde regels als bij het zonnen buiten:
- bouw een zonnekuur langzaam op
- verwijder cosmetica
- bescherm de ogen met een zonnebankbrilletje
- let op met het gebruik van geneesmiddelen
- aan mensen met huidtype 1 en kinderen tot 16 jaar wordt het gebruik van de zonnebank afgeraden.
Waarop moet u letten?
Iedereen heeft er belang bij zijn huid regelmatig te inspecteren.
Een eerste onderzoek laat u best door uw huisarts of een huidspecialist doen. Zij kunnen u vertellen waarop u moet letten bij het uitvoeren van een zelfonderzoek.
Mensen met een verhoogd risico doen er goed aan deze controle steeds door een geneesheer te laten uitvoeren.
Zelfonderzoek
Bekijk uzelf in een grote spiegel, in een goed verlichte kamer. Gebruik een handspiegel voor de lichaamsdelen die moeilijk te zien zijn of roep iemand te hulp.
Schenk vooral aandacht aan de lichaamsdelen die het meest blootgesteld zijn aan de zon en vergeet niet de schedelhuid en de huid achter de oren te bekijken.
Huidkanker kan optreden op alle delen van het lichaam, dus ook op de voetzolen, onder de nagels en op de lippen.
Gouden regels
- Raadpleeg uw huisarts of een huidspecialist als u een vlekje heeft dat tekens van de hieronder beschreven ABCD(E)-regel vertoont.
- Laat alle verdachte veranderingen in de huid door een geneesheer controleren. Het is belangrijk dat een verdacht letsel zo vlug mogelijk verwijderd wordt.
- Bij twijfel laat u het vlekje of het knobbeltje beter wegnemen. Deze ingreep geeft geen aanleiding tot kanker.
- Huidvlekjes op plaatsen die aan wrijving blootstaan (onder de broeksriem, onder een b.h.-bandje, t.h.v. de handpalmen/voetzolen,... laat u best uit voorzorg wegnemen.
Welke zonnecrème kiest u voor uw kind?
Bescherm uuw kind met een zonnecrème die zowel een UVB- als UVA-filters bevat met een hoge beschermingsfactor (SPF50+) Kies bij voorkeur een waterproof product: dit biedt een betere bescherming omdat het minder snel wordt afgevoerd door zweet of water. U vermijdt best zonneproducten die alcohol bevatten, zij drogen de huid te veel uit.
Gebruik niet dezelfde geopende tube van het jaar voordien.
Bescherm jezelf ook tijdens sportactiviteiten. Op en in het water, en in de bergen heb je extra bescherming nodig .
Breng voldoende van het product op de huid aan om de beschermingsfactor te kunnen garanderen.
Om de 2 uren opnieuw beschermende creme aanbrengen.
Hoe kunt u uw kinderen goed beschermen tegen de zon?
Omdat de huid van baby’s en kinderen nog niet volledig ontwikkeld is, zijn ze gevoeliger voor de schadelijke effecten van UV-straling. Hierdoor lopen ze meer kans op zonnebrand.
Wees dus extra voorzichtig bij baby’s, kinderen en jongeren tot 16 jaar. Studies tonen aan dat te veel blootstelling aan de zon en het verbranden tijdens de kinderjaren de kans op het ontwikkelen van huidkanker vergroot.
Door uw kind goed te beschermen, vermijdt u niet alleen dat uw kind uitdroogt of een zonneslag oploopt, maar vermindert u tevens het risico dat uw kind later een huidkanker of een oogziekte ontwikkelt.
- Bescherm uw kind tegen zonnebrand en neem extra voorzorgen als uw kind een erg bleke huid of veel pigmentvlekjes heeft.
- Houd baby’s en kleine kinderen binnen tussen 11 en 15 uur.
- Laat kinderen zoveel mogelijk in de schaduw (zonnescherm of bomen) spelen en bescherm ze steeds met een zonnecrème, licht kleding en een zonnehoedje.
- Schoolreisjes en sportdagen zijn uitstapjes waar kinderen gemakkelijk verbranden. Overleg met de verantwoordelijke hoe dit kan voorkomen worden.
- Laat uw kind nooit in natte kleren rondlopen: natte kleren laten meer UV-stralen door dan droge. Waterdruppels op de huid hebben zelfs het effect van een vergrootglas en versterken de schadelijke UV-werking. Droog uw kind dus steeds goed af na een zwempartij en trek het een droog T-shirt aan.
- Gebruik aangepaste UV-bestendige kledij.
- Laat kinderen regelmatig en voldoende drinken om uitdroging en een zonneslag te voorkomen.
- Geef ze het goede voorbeeld!